Sa ikalawang bahagi ng ulat ng paglikha, itinuon ng Diyos ang Kanyang pansin sa nilikhang lupa, halaman, at lalong higit, sa tao. Ipinapakita rito hindi lamang ang pangkalahatang paglikha, kundi ang personal at tipanang relasyon ng Diyos sa tao. Sa Genesis 2:4–17, mas nakikita natin ang intimate, covenantal nature ng Diyos—isang Manlilikha na hindi lamang lumalang mula sa malayo, kundi lumalapit, humuhubog, at nagbibigay ng kautusan. Dito rin natin makikita ang espirituwal na kahulugan ng paghinga ng Diyos ng buhay sa tao, at ang unang malinaw na larawan ng pagsubok at pagsunod. Ang Diyos ay Diyos ng tipan—isang Diyos na personal, makapangyarihan, at matuwid.
Text: Genesis 2:4–17 (KJV)
4 These are the generations of the heavens and of the earth when they were created, in the day that the LORD God made the earth and the heavens,
5 And every plant of the field before it was in the earth, and every herb of the field before it grew: for the LORD God had not caused it to rain upon the earth, and there was not a man to till the ground.
6 But there went up a mist from the earth, and watered the whole face of the ground.
7 And the LORD God formed man of the dust of the ground, and breathed into his nostrils the breath of life; and man became a living soul.
8 And the LORD God planted a garden eastward in Eden; and there he put the man whom he had formed.
9 And out of the ground made the LORD God to grow every tree that is pleasant to the sight, and good for food; the tree of life also in the midst of the garden, and the tree of knowledge of good and evil.
10 And a river went out of Eden to water the garden; and from thence it was parted, and became into four heads.
11 The name of the first is Pison: that is it which compasseth the whole land of Havilah, where there is gold;
12 And the gold of that land is good: there is bdellium and the onyx stone.
13 And the name of the second river is Gihon: the same is it that compasseth the whole land of Ethiopia.
14 And the name of the third river is Hiddekel: that is it which goeth toward the east of Assyria. And the fourth river is Euphrates.
15 And the LORD God took the man, and put him into the garden of Eden to dress it and to keep it.
16 And the LORD God commanded the man, saying, Of every tree of the garden thou mayest freely eat:
17 But of the tree of the knowledge of good and evil, thou shalt not eat of it: for in the day that thou eatest thereof thou shalt surely die.
I. Ang Diyos na Personal na Maylikha (vv. 4–7)
“And the LORD God formed man of the dust of the ground…” (v. 7)
Ang unang pagkakaiba na kapansin-pansin sa bahaging ito ng Genesis ay ang paggamit ng pangalan: LORD God (Hebrew: YHWH Elohim). Sa Genesis 1, tanging “God” (Elohim) ang ginamit—isang pangalan na nagpapahayag ng Kanyang kapangyarihan at pagka-Diyos. Ngunit sa Genesis 2, ginagamit na ang pangalang “LORD”—ang covenant name ng Diyos, nagpapahayag ng Kanyang personal na relasyon sa nilikha.
Dito pa lamang, ipinakikilala na ng Diyos ang Kanyang sarili hindi lamang bilang Manlilikha, kundi bilang Diyos ng tipan. Siya ay may malasakit. May layunin. May relasyon.
Ang paglikha ng tao ay hindi lamang “by command” kundi “by hand.” “And the LORD God formed man…” Ang salitang “formed” ay nagpapahiwatig ng isang potter na maingat na humuhubog ng putik—isang matiyagang paghubog ng isang obra maestra.
Mahalaga rin ang sangkap: “of the dust of the ground.”
Ang tao ay nilikha mula sa pinakamababang materyal, ngunit binigyan ng pinakamataas na layunin. Ipinapakita nito ang dalawang katotohanan ng ating pagkatao: tayo ay marupok, ngunit mahalaga sa Diyos.
Ngunit ang pagkatao ng tao ay hindi kumpleto sa katawan lamang.
“…and breathed into his nostrils the breath of life; and man became a living soul.”
Ang Diyos ay hindi lang gumawa ng katawan—ibinigay Niya ang Kanyang hininga. Ito ay nagbibigay-buhay hindi lamang sa katawan kundi sa kaluluwa. Kaya ang tao ay hindi lamang hayop na may utak—siya ay buhay na kaluluwa, may imahen ng Diyos, may kakayahang sumamba, magmahal, sumunod, at makipag-ugnayan sa Diyos.
Ang “breath of life” ay hindi simpleng hangin—ito ay pagpapahayag ng buhay na nanggagaling sa Diyos mismo. At ito rin ang larawan ng espirituwal na bagong buhay:
“And when he had said this, he breathed on them, and saith unto them, Receive ye the Holy Ghost.” (John 20:22, KJV)
Ang parehong Diyos na huminga ng buhay sa unang tao ay Siya ring Diyos na humihinga ng bagong buhay sa ating mga patay sa espiritu. Ang tunay na tao ay hindi lang taong humihinga—kundi taong buhay sa Diyos.
II. Ang Diyos na Naglaan ng Lugar ng Kaganapan para sa Tao (vv. 8–14)
“And the LORD God planted a garden eastward in Eden; and there he put the man whom he had formed.” (v. 8)
Pagkatapos hulmahin ang tao mula sa alabok at paghingahan ng buhay, ang Diyos ay nagtanim ng hardin. Hindi Niya hinayaan ang tao na basta na lamang gumala sa lupa. Sa halip, itinanim ng Diyos ang Eden—isang lugar na sadyang inihanda upang maging tirahan ng tao.
Mapapansin natin dito ang personal na pagkilos ng Diyos: He planted, He placed, He provided. Ang Eden ay hindi basta kalikasan—ito ay regalong lugar para sa pagsasama ng Diyos at ng tao. Isang banal na espasyo kung saan may pagkain, kagandahan, kaayusan, at kaligtasan.
Mahalagang tandaan: ang Eden ay hindi lang para sa survival ng tao—ito ay para sa kaganapan ng kanyang layunin. Ang Eden ay hindi disyerto kundi hardin. Hindi lamang ito puno ng halaman, kundi puno ng pagkakataon para sa pakikipagniig sa Diyos.
“Thou openest thine hand, and satisfiest the desire of every living thing.” (Psalm 145:16, KJV)
Sa Eden, ipinakita ng Diyos ang Kanyang kabutihan. Pinalago Niya ang mga punong may kagandahan at may pagkain. Hindi lang para sa pisikal na pangangailangan ng tao, kundi para sa kaluguran ng kanyang puso. Ang Diyos ay hindi Diyos ng kakulangan. Siya ay Diyos ng kasapatan. At ang Kanyang layunin ay kagalakan ng Kanyang nilikha sa Kanyang presensya.
“…In thy presence is fulness of joy; at thy right hand there are pleasures for evermore.” (Psalm 16:11, KJV)
Makikita rin natin ang pagkakabanggit ng tree of life at tree of knowledge of good and evil. Ang mga punong ito ay tanda na ang buhay sa Diyos ay may kasamang responsibilidad. May layunin ang Diyos sa bawat detalye. Ang Eden ay hindi lang lugar ng kalayaan, kundi lugar ng pagtuturo.
Sinundan ito ng detalyadong paglalarawan ng mga ilog—Pison, Gihon, Hiddekel, at Euphrates. Bakit ito mahalaga? Dahil ito ay literal na lokasyon na ipinapaalala sa atin na ang Biblia ay hindi kathang-isip—ito ay kasaysayang totoo. Bukod pa rito, ang ilog ay simbolo ng daloy ng buhay, kasaganaan, at pag-ibig ng Diyos.
Ang pagbabanggit ng ginto, bdellium, at onyx ay nagpapahiwatig na ang Diyos ay hindi nagkakait ng yaman sa Kanyang nilikha. Ngunit sa kabila ng lahat ng ito, ang sentro ng Eden ay hindi ang ginto, kundi ang Diyos. Ang Eden ay tinawag na paraiso hindi dahil sa kayamanan, kundi dahil sa presensya ng Panginoon.
Ang prinsipyo rito ay ito: kung ang Diyos ay nagtanim ng Eden para kay Adan, hindi ba’t Siya rin ay naghahanda ng lugar para sa atin?
“I go to prepare a place for you…” (John 14:2, KJV)
Ang buhay na kasama ang Diyos ay hindi lamang paghihintay sa langit. Sa bawat araw na lumalakad tayo sa Kanyang kalooban, naranasan natin ang paraiso ng Kanyang presensya. Maaring wala tayo sa Eden, ngunit kung ang ating puso ay nasa pagsunod, nasa atin ang Diyos—at Siya ang ating Eden.
III. Ang Diyos na Nagbigay ng Layunin at Responsibilidad sa Tao (v. 15)
“And the LORD God took the man, and put him into the garden of Eden to dress it and to keep it.”
Matapos likhain ang tao at ihanda ang isang ganap na lugar para sa kanyang kabuhayan, hindi hinayaan ng Diyos na si Adan ay manatiling walang layunin. Hindi siya nilikha upang tumambay lamang sa gitna ng paraiso, kundi upang gampanan ang isang gawain mula sa Diyos. Mula sa mismong simula, ipinagkaloob na ng Diyos sa tao ang dignidad ng paggawa.
Ang dalawang salitang ginamit sa utos ng Diyos ay “to dress it” at “to keep it.”
“To dress” — ito ay nangangahulugang magtrabaho, linangin, at pagyamanin ang hardin.
“To keep” — ito ay nangangahulugang bantayan, ingatan, at pangalagaan.
Ang Eden ay hindi isang resort—ito ay isang lugar ng layunin. Bagaman ito'y puno ng biyaya at kasaganaan, ito rin ay isang lugar ng pananagutan. Ang disenyo ng Diyos para sa tao ay hindi pagiging tamad, kundi pagiging katiwala. Mula sa simula pa lang, ang tao ay tinawag hindi lamang para tumanggap kundi upang magsilbi.
“The hand of the diligent shall bear rule: but the slothful shall be under tribute.” (Proverbs 12:24, KJV)
Ang tunay na kasiyahan ay matatagpuan hindi sa pagiging walang ginagawa, kundi sa paggawa ayon sa kalooban ng Diyos. Kapag ang isang mananampalataya ay gumagawa sa kanyang lugar, gamit ang kanyang talento, sa tamang direksyon, doon niya mararanasan ang tunay na kasiyahan at kalayaan.
Makikita rin natin dito ang prinsipyo ng stewardship o pagiging katiwala. Ang Eden ay hindi ari-arian ni Adan; ito ay ipinagkatiwala ng Diyos sa kanya. Ibig sabihin, ang lahat ng mayroon tayo ay hindi atin, kundi sa Diyos—at tayo’y tagapangasiwa lamang.
“Moreover it is required in stewards, that a man be found faithful.” (1 Corinthians 4:2, KJV)
Ito rin ang pundasyon ng Kristiyanong pananaw sa trabaho. Ang trabaho ay hindi sumpa—ito ay biyaya. Ang pagod ay pumasok dahil sa kasalanan (Genesis 3:17–19), ngunit ang layunin ng paggawa ay bahagi ng orihinal na disenyo ng Diyos. Sa trabaho natin bilang mananampalataya—mapa-ministry, mapa-secular work, mapa-bahay—ang ating goal ay kaluwalhatian ng Diyos.
“And whatsoever ye do, do it heartily, as to the Lord, and not unto men.” (Colossians 3:23, KJV)
Pansinin din ang katagang “the LORD God took the man.”
Hindi hinayaan ng Diyos na si Adan ang pumili ng kanyang direksyon. Ang Diyos ang tumatawag, ang Diyos ang naglalagay, at ang Diyos ang nagbibigay ng layunin. Kaya’t sa bawat Kristiyano, mahalaga ang tanong: Ikaw ba’y nasa lugar kung saan ka inilagay ng Diyos? Ginagampanan mo ba ang papel na Kanyang inatang sa iyo?
Ang kasiyahan sa buhay ay hindi lamang tungkol sa “saan” kundi “kanino ka inilagay.” Kapag tayo ay inilagay ng Diyos sa isang hardin—ito man ay pamilya, simbahan, trabaho, o ministeryo—at tayo’y tapat doon, makakaranas tayo ng kapahingahan at kasiyahan na galing sa Kanya.
IV. Ang Diyos na Nagbigay ng Kautusan at Pagsubok (vv. 16–17)
“And the LORD God commanded the man, saying, Of every tree of the garden thou mayest freely eat:
But of the tree of the knowledge of good and evil, thou shalt not eat of it: for in the day that thou eatest thereof thou shalt surely die.”
Sa kabila ng kasaganaan ng Eden, ang Diyos ay nagtakda ng isang malinaw na utos. Hindi ito upang hadlangan si Adan, kundi upang itulay ang ugnayan ng pagsunod at pananampalataya. Dito natin unang nakita ang espirituwal na prinsipyo ng pagsubok: na ang tunay na pag-ibig at pananampalataya ay hindi pinipilit, kundi kusang-loob na pagsunod sa kalooban ng Diyos.
Mapapansin natin ang kabutihan ng Diyos sa pagbibigay ng kalayaan: “Of every tree of the garden thou mayest freely eat.”
Ang Diyos ay hindi maramot. Sa katunayan, Siya ay labis na mapagbigay. Malaya si Adan na kumain sa lahat ng punong namumunga, maliban sa isa. Sa kabila ng napakaraming pagpipilian, iisa lamang ang ipinagbabawal. Ngunit gaya ng makikita natin sa susunod na kabanata, doon pa rin siya tumingin.
Makikita rin natin ang kabuuang katarungan ng Diyos: bago Niya ipinatupad ang kaparusahan, Kanyang pinaliwanag muna ang kautusan. Hindi nagkulang ang Diyos sa paglilinaw. Ang tao ay binigyan ng malayang pagpapasya, ngunit hindi siya iniwang mangmang.
Ang kautusan ng Diyos ay hindi arbitrary—ito ay nakabatay sa Kanyang kabanalan at kabutihan. Hindi Niya ipinagbawal ang bunga ng punong iyon dahil ito'y masama sa panlasa, kundi dahil ito'y may espirituwal na kahulugan. Ang punong iyon ay sumisimbolo ng karapatang magtakda ng tama at mali. At ang Diyos lamang ang may ganitong kapangyarihan.
“The law of the LORD is perfect, converting the soul…” (Psalm 19:7, KJV)
Ang pagsuway sa kautusang ito ay hindi simpleng paglabag sa patakaran—ito ay paglabag sa pagkatiwala ng Diyos. Kaya’t ang kaparusahan ay hindi lamang pisikal na kamatayan kundi espirituwal na pagkahiwalay sa Diyos.
“For in the day that thou eatest thereof thou shalt surely die.”
Ang orihinal na intensyon ng Diyos ay buhay na kasama Siya, ngunit sa sandaling suwayin ang Kanyang utos, pumasok ang kamatayan—hindi agad sa katawan, kundi una sa espiritu. At ito ang kasaysayan ng sangkatauhan: ang paghihiwalay sa Diyos ay nagsimula sa pagsuway sa isang malinaw na utos.
Ngunit sa kautusang ito, may mas lalim na layunin ang Diyos: upang ipakita na ang buhay ay hindi lang nasa pagkain, kundi sa pagsunod.
“Man shall not live by bread alone, but by every word that proceedeth out of the mouth of God.” (Matthew 4:4, KJV)
Ang pagsubok ay hindi layunin para tayo'y mabigo, kundi para masanay tayong magtiwala. Kapag ang puso ay itinutok sa pagsunod, nararanasan natin ang tunay na layunin ng pagiging anak ng Diyos. Ang kautusan ng Diyos ay hindi tanikala, kundi bakod ng kaligtasan.
Sa ating panahon, marami ang nagsasabing “bakit kailangang may bawal?” Ngunit ang mga “bawal” ng Diyos ay laging may kasamang babala at biyaya. Hindi Niya tayo binibigyan ng utos para pahirapan, kundi para ilayo tayo sa kapahamakan. Ang kabiguan sa Eden ay hindi pagkakamali—ito ay sadyang pagsuway sa kabila ng biyaya at babala.
At dito natin makikita ang kahalagahan ni Cristo. Kung si Adan ay bumagsak sa pagsubok sa hardin, si Cristo ay nagtagumpay sa pagsubok sa ilang (Matthew 4). Kung si Adan ay nagdala ng kamatayan sa lahat, si Cristo ay nagbigay ng buhay sa pamamagitan ng pagsunod.
“For as by one man’s disobedience many were made sinners, so by the obedience of one shall many be made righteous.” (Romans 5:19, KJV)
Kaya sa bawat kautusan ng Diyos, mayroon ding grasyang nagpapalakas sa atin upang sumunod. At sa bawat pagsubok, may daan upang manatiling tapat. Hindi tayo iniwang mag-isa. May Salita, may Espiritu, at may Tagapagligtas.
Konklusyon: Ang Diyos ng Tipan at Lupa
Sa Genesis 2:4–17, isinasalarawan sa atin ng Diyos hindi lamang ang Kanyang makapangyarihang likha, kundi ang Kanyang pusong nagmamalasakit, nagtuturo, at nagtatakda ng tipan sa tao. Mula sa paghubog ng tao mula sa alabok, sa paghinga Niya ng buhay sa ilong ng tao, sa paghahanda ng hardin ng Eden, sa pagkakaloob ng layunin, at sa pagbibigay ng kautusan—lahat ng ito ay patunay ng relasyong nais itatag ng Diyos sa Kanyang nilikha.
Hindi Niya tayo ginawa para lang mabuhay. Ginawa Niya tayo para makasama Siya, makilala Siya, at makasunod sa Kanya.
Hindi lang natin dapat kilalanin ang Diyos bilang Makapangyarihang Lumikha, kundi bilang buhay at personal na Panginoon na nagbibigay ng direksyon, pangangalaga, at layunin.
Ang tanong sa ating lahat ngayon ay ito: Ginagampanan mo ba ang layuning ibinigay ng Diyos sa'yo? Nananatili ka ba sa lugar na Kanyang inilaan? Sumusunod ka ba sa Kanyang Salita sa gitna ng kasaganaan at kagandahan ng Kanyang mga biyaya?
Hindi lahat ng taong nasa hardin ay nagpapasakop sa Diyos. Si Adan ay nasa paraiso, ngunit ang kanyang puso ay lumayo. At sa parehong paraan, maaari tayong maging abala sa ating mga gawa at tagumpay, ngunit malayo sa kalooban ng Diyos.
Ngunit may pag-asa: si Cristo, ang huling Adan, ay dumating hindi upang itakwil tayo kundi upang ibalik tayo sa pakikisama sa Diyos. Siya ang tunay na larawan ng pagsunod. Sa Kanya, natututunan nating muling mahalin ang kautusan, sundin ang kalooban ng Ama, at mamuhay bilang mga tapat na katiwala ng Kanyang nilikha.
Sa Diyos ng tipan at lupa, naroon ang simula ng buhay, sentro ng pagsunod, at siguridad ng ating pananampalataya. Sa Kanya tayo nag-ugat, at sa Kanyang mga utos tayo yumayabong. Kaya't mamuhay tayo ayon sa Kanyang disenyo, sa takot sa Kanyang Salita, at sa pananampalataya kay Cristo, ang ating buhay at liwanag.
Panalangin
Aming Diyos ng tipan,
Ikaw na humubog sa amin mula sa alabok at huminga ng buhay sa aming mga kaluluwa, itinataas namin ang aming puso sa Iyong kabanalan. Patawarin Mo po kami sa mga sandaling binalewala namin ang Iyong utos, ang Iyong layunin, at ang Iyong kabutihan.
Turuan Mo po kaming lumakad bilang tapat na katiwala—na sa bawat araw ay naghahangad ng Iyong kalooban, at hindi ng sarili naming kagustuhan. Ibalik Mo po kami sa Eden ng Iyong presensya, kung saan may tunay na kagalakan at kapahingahan.
Salamat sa Iyong Salita, sa Iyong Espiritu, at higit sa lahat, kay Cristo na aming Pagtubos at Panginoon.
Sa pangalan ni Jesus,
Amen.
Copyright & Usage Notice
This sermon is an original work written and prepared by Pastor Jephthah Fameronag, Faith Baptist Church and Mission, Philippines. All rights reserved for personal, teaching, preaching, and gospel-sharing purposes only. Proper attribution is required for reproduction, citation, or distribution. Not for commercial sale or unauthorized publication.
Copyright © 2025 – Pastor Jephthah Fameronag
